Perfumy z piwonią

Piwonia (Paeonia) jest rodzajem roślin należącym do rodziny piwoniowatych (Paeoniaceae), obejmującym rośliny bylinowe o zielonych, zanikających z końcem sezonu łodygach (nazywane zielnymi) i krzewiaste o zdrewniałych, wieloletnich łodygach (nazywane drzewiastymi). Piwonie najprawdopodobniej pochodzą z rejonów Azji, południowej Europy i zachodniej części Ameryki Północnej. Obecnie największe uprawy występują w Chinach, Korei i Japonii.

Do piwonii drzewiastych zaliczamy ok. 8 gatunków. W Polsce te rośliny są mało znane, możemy je zaobserwować z rezerwatach bądź ogrodach botanicznych. Osiągają rozmiary do 4 m, wymagają stanowiska w słońcu bądź półcieniu i osłoniętego od przeciągów. Posiadają duże, pojedyncze lub podwójne kwiaty osadzone na łodydze. Okwiat składa się z 5 - 11 okrągławych, lekko postrzępionych płatków, o barwie różowej, białej, czerwonej lub czerwonej z purpurowym odcieniem. Liście piwonii drzewiastej zmieniają kolor jesienią na żółty, purpurowy, nawet amarantowy i opadają razem z ogonkiem liściowym. Najpopularniejszymi odmianami piwonii drzewiastych są:

  • Age Of Gold - osiąga około 1m wysokości i posiada kwiaty w żółtych barwach
  • Yu Pan Tuo Jin - posiada kwiaty w formie chryzantemy
  • Imperial Concubine - posiada duże kwiaty o średnicy około 25 cm o różowej barwie
  • Shima Nishiki - posiada duże biało-czerwone kwiaty, z czym dwubarwność nabywa po dwóch latach
  • Yan Long Zi - posiada bordowo-wiśniowe kwiaty

Do najczęściej uprawianych piwonii zielnych (około 30 gatunków i ok. 3000 odmian) należą mieszańce pochodzące od Paeoni lactiflori (piwonii chińskiej). Posiadają duże  kwiaty o średnicy ok. 20 cm o barwie żółtej, białej, różowej, czerwonej i kremowej, które pojawiają się już od maja. Rośnie w kępach o wysokości ok. 80 - 90 cm. Liście piwonii zielnej są ciemnozielone, duże, lśniące i pierzaste. Są one długowiecznymi roślinami. Najbardziej znanym i rozpowszechnionym gatunkiem piwonii zielnej jest piwonia lekarska (paeonia officinalis).

Płatki piwonii są jadalne. W Chinach ozdabia się nimi ciasta i desery, a także robi się z nich konfitury. Piwonia ze względu na swój piękny wygląd idealnie nadaje się jako kwiat dekoracyjny, zdobiąc ogrody ale również używana jako kwiat cięty (długo utrzymuje się w wazonach), zachwyca swoim świeżym kwiatowym zapachem. Prócz zastosowania dekoracyjnego piwonia lekarska posiada szereg właściwości leczniczych, ale nieumiejętnie zastosowana, może też być trująca.

Surowcem zielarskim jest kwiat (Flos Paeoniae), korzeń i niekiedy używane jest nasienie. W ich składzie wyróżnić można m.in.: dekstryny, garbniki (ok. 2 - 4%), sacharozę (ok. 2 - 3%), alkaloidy (peregrynina), 2-oksy-4-metoksyacetofenon (paeonol), kwasy fenolowe (galusowy), cukry, olejek eteryczny. Korzenie ponadto zawierają skrobię, a kwiaty flawonoidy (kemferol) i antocyjany (paeonina). Piwonie zawierają również bardzo wiele składników mineralnych tj.: magnez, sód, potas, żelazo, miedź, chrom, nikiel, bizmut, molibden, tytan, wolfram.

Napary i odwary z kwiatów i korzeni piwonii służą jako środki lecznicze w chorobach przewodu pokarmowego, stanach pobudzenia i nadmiernej nerwowości oraz dolegliwościach górnych dróg oddechowych. Znajdują zastosowanie przy leczeniu padaczki, reumatyzmu i hemoroidów. Łagodzą atopowe zapalenie skóry, stosowane są również na obrzęki kostne.

Olejek z piwonii uzyskuje się przez destylację z parą wodną. Zapach olejku przypomina korzenną woń goździków, kojarzy się z wiosną i świeżością. Olejek wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym, wydziela piękny, subtelny zapach, który wykorzystuje się do produkcji perfum. Substancje pozyskiwane z korzeni mają wpływ na opóźnienie starzenia się. Wykorzystywane są przy produkcji kremów, lotionów, balsamów.