Mirra (Myrrh) jest to żółtozłota żywica pozyskiwana przeważnie z trzech gatunków balsamowca. Najpopularniejszym i typowym gatunkiem jest balsamowiec mirra (Commiphora habessinica). Pozostałe dwa gatunki to:
- Balsamowiec indyjski (Commiphora wightii) -
pozyskiwana z tego gatunku żywica nazywana jest mirrą indyjską,
mirrą guggul lub mirrą mukkul.
- Balsamowiec mekkański (Commiphora gileadansis) -
nazwa tego balsamowca pochodzi od balsamu jaki wytwarzano w Gileadzie, był on słynnym lekarstwem.
Balsamowiec mirra to niewielkie drzewo lub krzew, osiągający ok.
3 m wysokości należący do rodziny osoczynowatych. Posiada on
charakterystyczne gałązki cierniste, które pokryte są małymi,
wyrastającymi po trzy w okółku listkami. Kwiaty są drobne zebrane w wznoszące się wiechy o jasnej barwie (od koloru białego, po jasny
róż). Owocem balsamowca są małe, kuliste i pękające na szwie
pestkowce.
Balsamowiec wywodzi się z terenów północnej Afryki i południowej
części Półwyspu Arabskiego. Uprawiany jest w wielu krajach
Bliskiego Wschodu. Największe uprawy znajdują się w Somalii, Arabii i Etiopii.
Mirra pochodzi z języka arabskiego „murr” - co w dosłownym słowa
tłumaczeniu oznacza „coś, co było gorzkie”, a w języku hebrajskim
oznacza „gorycz”. Mirrę uzyskuję się poprzez nacięcie gałęzi lub
pnia rośliny. Wyciekająca żywica szybko tężeje, stąd też tworzą się
bryłki w kształcie łez. Bryłki gumożywicy mogą różnić się kolorem,
który rozpościera się od barwy żółto-przeźroczystej po brunatną.
Mirra zawiera żywice (trójterpeny, fenole, kwasy trójterpenowe),
aldehydy, ketony i olejek eteryczny, w skład którego wchodzą m.in.:
eugenol, aldehyd cynamonowy, limonen, pinen oraz związki
śluzowe.
Mirra znana i uważana za jeden ze „skarbów Wschodu” była już od
dawien dawna. Posiada przyjemny zapach oraz gorzki smak. Biblia
wskazuje, że była jednym z darów jaki Trzej Królowie złożyli
narodzonemu Jezusowi. Cieszyła się dużym powodzeniem w obrzędach
liturgicznych, wchodziła w skład kadzideł i balsamów. Hebrajczycy
używali mirry jako środka oczyszczającego duszę i ciało, w starożytnym Rzymie wykorzystywano ją do balsamowania zwłok oraz
używano w celu leczenia brzusznych dolegliwości bydła. Z źródeł
wynika, że Chińczycy stosowali ją w leczeniu: hemoroidów, różnego
rodzaju krwawień, w zaburzeniach menstruacyjnych, w stanach
zapalnych gardła, zaś Hindusi uważali ją za środek przywracający
młodość umysłu i ciała oraz chroniący przed chorobami.
Obecnie mirra wykorzystywana jest w przemyśle kosmetycznym, posiada zastosowanie jako surowiec do produkcji perfum, jako kadzidło oraz w medycynie. Przeprowadzone badania przez naukowców z Florencji, wykazały że mirra posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i miejscowo silnie znieczulające. Mirra po rozpuszczeniu w spirytusie, stosowana jest zewnętrznie do leczenia wysypek, używana jest jako środek przeciwzapalny i dezynfekujący. Dzięki swoim cennym właściwościom ma działanie rozgrzewające, przeciwbólowe, wykrztuśne i udrażniające, przeciwalergiczne, pobudzające krążenie, zwalczające przeziębienie i osłabienie, oraz przyspieszające gojenie się ran.
Olejek mirrowy (Oleum Myrrhae) otrzymywany jest w procesie destylacji gumożywicy z parą wodną lub z rozpuszczalnikami. Ma bursztynową barwą i słodkawy zapach. Posiada właściwości antyseptyczne i gojące, dodaje się go do kąpieli, balsamów, okładów, masażu lub inhalacji. Ma zastosowanie w płukankach jamy ustnej i gardła, pomocny w leczeniu zapalenia dziąseł, aft i pleśniawek. Stosowany w dolegliwości układu oddechowego, łagodzi infekcje, kaszel i ból gardła. Działa odstresowująco i antydepresyjnie, posiada działanie rozgrzewające i odprężające, stąd bywa używany w leczeniu stresu i depresji.
W przemyśle kosmetycznym olejek wykorzystywany jest w produkcji mydła, kosmetyków (m.in.: kremów, maseczek, balsamów) oraz perfum. Mirra usuwa nieprzyjemny zapach potu, hamuje wydzielanie łoju i obkurcza rozszerzone pory. Niszczy bakterie ropne i trądzikowe. Ponadto posiada działanie pielęgnacyjne, ujędrniające, regeneruje spękaną i podrażniona skórę.