Mech dębowy jest tradycyjną nazwą plechy mąkli tarniowej (Evernia prunastri), grzybu z rodziny tarczownicowatych, zaliczanego do porostów ze względu na współżycie z glonami.
Porosty nazywane także „grzybami lichenizowanymi” (lichenes), są to organizmy składające się z dwóch komponentów: mikobionta (komponent grzybowy) i fotobionta (zielenice lub sinice). Wzajemny związek między glonem, a grzybem może mieć różny charakter, od swobodnego po bardzo ścisły, dlatego istnieją różne koncepcje zależności w symbiozie porostowej. Na ogół przyjmuje się, że komponenty porostowe tworzą układ „partnerski”, w którym cudzożywny grzyb otrzymuje od glonu węglowodany, dostarczając mu w zamian wodę wraz ze składnikami mineralnymi i zabezpiecza go przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym.
Porosty są ważnym elementem życia gatunków zwierząt bezkręgowych, stanowią dla nich pożywienie i dają im schronienie. Również dla niektórych kręgowców, np.: renifery, karibu czy woły piżmowe odżywiają się porostami. Niektóre ptaki wykorzystują porosty do budowy gniazd.
Mąkla tarniowa ma plechę krzaczkowatą, miękką, o budowie
rozgałęzionej. Przyjmuje na górnej stronie zielonawo-szarą lub
żółtawą barwę, na dolnej zaś białawą. Wykazuje przystosowanie do
skrajnych warunków środowiska (wytrzymuje silne wiatry, niskie
temperatury i długotrwały brak opadów) oraz odznacza się
szczególnie dużą wrażliwością na zmiany warunków
siedliskowych.
Mąkla tarniowa występuje w Afryce Północnej, Japonii, na zachodzie Ameryki Północnej oraz w Europie. W Polsce można ją znaleźć na całym obszarze. Nazywana jest „mchem dębowym", chociaż wyrasta na korze różnych gatunkach drzew liściastych, rzadziej spotykana na podłożu skalnym i drewnie. Porosty rozmnażają się głównie wegetatywnie (bezpłciowo) przez izydia, soredia oraz przez fragmentację plechy. Plechy uszkodzone obumierają i odpadają od podłoża. Produkują specyficzne substancje chemiczne (związki organiczne, pochodne kwasów tłuszczowych i fenoli), które mają właściwości bakteriobójcze, bakterio-statyczne lub trujące.
Mech dębowy jest otrzymywany głównie we Francji, Maroku i w Algierze, w krajach dawnej Jugosławii, ale mniejsze ilości produkuje też kilka krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Znajduje on zastosowanie przy farbowaniu tkanin, przy produkcji lakmusu i środków zwalczających roślinożerne owady i ślimaki. Powszechnie stosowany jest przy leczeniu kataru, kaszlu, gruźlicy, epilepsji, a nawet jako lek na porost włosów.
Do produkcji kosmetyków surowiec ten jest używany głównie w postaci absolutu - podwójnego wyciągu alkoholowego, ale czasami także jako olejek mchu dębowego, poprzez ekstrakcję rozpuszczalnikiem lub za pomocą destylacji próżniowej. Olejek lotny destylowany z plech jest stosowany we współczesnej perfumerii przy utrwalaniu zapachów. Znajduje się w wodach po goleniu, męskich dezodorantach, a ponadto jako olejek do lamp zapachowych, uwalniając ziemisty, drzewny z nutami drewna cedrowego, leśnego mchu i paczuli aromatu. Doskonale komponuję się również w mieszankach z innymi zapachami.